NHÀ Ở
Nơi cư trú là một vấn đề lớn được quan tâm đối với đời sống, công dụng của chỗ ở tương quan mật thiết tới các nhu cầu cơ bản về tinh thần lẫn vật chất của con người. Từ xa xưa người ta đã cho rằng vận mệnh con người có quan hệ với chỗ ở, nên họ rất xem trọng việc chọn và xây dựng nơi cư trú. Sự coi trọng này làm cho con người không ngừng tích lũy, hoàn thiện kinh nghiệm và kỹ thuật xây dựng nhà ở, và ngành kiến trúc đã tạo ra những kỳ quan của nền văn minh nhân loại. Mặt khác, cũng do sự xem trọng về vấn đề nhà ở, những kinh nghiệm và kỹ năng kiến thiết của họ đã hình thành một tập tục kỳ lạ về cách lựa chọn hay xây dựng nơi ở để ký thác ước vọng, cầu tìm một chỗ dựa tinh thần – Đó là thuật phong thủy.
Các học giả, các nhà nghiên cứu cắt nghĩa thuật phong thủy tuy có thể khác nhau về cách hành văn, nhưng đại thể, họ đều khẳng định đó là một truyền thống được đúc rút thông qua việc lựa chọn những dữ kiện như: Phương hướng, vị trí, môi trường xung quanh chỗ ở, quy mô xây cất và hình thức kiến trúc, ngày giờ thực hiện làm cơ sở để dự đoán tiền đồ cho người trú ngụ trong đó – nó là một phương thuật, đồng thời cũng là một cách giải quyết vấn đề tâm lý về nơi cư trú.
Giáo sư Phan Cốc Tây viết: “Thuật phong thủy là một môn học cổ mà người xưa dùng để xử lý và lựa chọn hoàn cảnh cư trú, trong đó có nhà ở, cung thất, chùa chiền, lăng mộ, thôn xóm, thành thị, riêng lăng mộ thì gọi là Âm trạch, còn lại thì gọi là Dương trạch. Phong thủy về hoàn cảnh cư trú, ảnh hưởng chủ yếu gồm ba phương diện: một là lựa chọn địa điểm, tức tìm một địa hình thỏa mãn cả hai mặt tâm lý và sinh lý; hai là xử lý về mặt hình thái trong cách bố trí, bao gồm việc lợi dụng hay cải tạo hoàn cảnh thiên nhiên để xác định vị trí, hướng nhà, cửa ra vào, đường lối đi lại, nguồn cấp nước, thoát nước.v.v.; ba là dựa trên những yếu tố kể trên người ta thêm vào những ý nghĩa hiểu biết chung nhằm thỏa mãn nhu cầu cầu tìm điều tốt lành, tránh né cái xấu, cái dữ”
Học giả Chiêm Ngân Hâm viết: “Điều mà chúng ta ngày nay gọi là Phong thủy, tên gọi xưa là thuật xem tướng đất. Theo tập tục truyền thống, mỗi khi xây cất người ta đều phải xem địa hình có “đắc phong đắc thủy” hay không. Sau đó mới chọn vị trí thích hợp và tránh những vùng đất đem lại điều tai họa”.
Những học giả phương tây khi nghiên cứu về vấn đề này cũng nhận định: “Phong thủy là một hệ thống đánh giá hoàn cảnh khách quan nhằm cầu tìm một địa điểm tốt lành cho công trình kiến trúc. Nó là nghệ thuật lựa chọn địa điểm và bố cục địa lý của người phương đông, người ta không thể căn cứ vào các khái nệm tư duy của người phương tây mà nói một cách đơn giản rằng Phong thủy là mê tín hay khoa học. Vì môn phong thủy phương đông được xây dựng trên ba cơ sở:
1/ Nó xác định được địa điểm này có lợi cho việc xây nhà ở hay mộ phần so với các địa điểm khác
2/ Việc kết luận một địa điểm tốt lành chỉ có thể dựa vào nhũng nguyên tắc phong thủy thông qua việc khảo sát địa điểm mà người ta lựa chọn
3/ Khẳng định được sự tốt lành sẽ đạt tới khi người ta chọn được một địa điểm thỏa đáng yêu cẩu mà lý thuyết của thuật phong thủy đưa ra hay đòi hỏi.
Đó là những điều nếu thỏa đáng được sẽ tạo ra những công trình kiến trúc kỳ đặc khiến loài người phải thán phục.
Thuật Phong thủy có những nét đặc trưng, nó vừa có tính cô đọng vừa mang tính mơ hồ khó hiểu. Bởi chính nó khi được thể hiện ở một số thư tịch cổ với những thuật ngữ chuyên môn nhiều khi bị lẫn lộn giữa nghĩa gốc với sự ám chỉ. Nhưng dù thế nào nó cũng mang tính đặc thù của lối tư duy truyền thống với quan niệm về vũ trụ và nhân sinh. Trong hệ thống học thuyết âm dương ngũ hành. Người xưa rất coi trọng mối quan hệ đối ứng giữa vạn vật. Do vậy cần có sự biện biệt các dụng ngữ phong thủy dù có thể là sẽ gặp khó khăn. Chúng ta cần chú ý tới hiện tượng và hàm nghĩa của các thuật ngữ ấy để hiểu điều muốn lột tả, khi phần lớn các dụng ngôn này ngoài các nghĩa cụ thể ra nó còn hàm ý chỉ tính tác động của vật thể đó. Chẳng hạn khi người ta nói “đắc thủy” thì không đơn thuần là “được nước”, mà người ta còn muốn ám chỉ “được sự tác động tốt của nước”. Điều này sẽ trở nên khó hiểu nếu chúng ta không hiểu hàm ý của chữ thủy trong thuật phong thủy…
Với thái độ tiếp thu nghiêm túc của người muốn tìm hiểu, nghiên cứu thuật phong thủy, chúng ta mong muốn dần dần tiến tới hiểu được ít nhiều về vũ trụ quan và nhân sinh quan, tự lý giải, thẩm định sự hay dở và lựa chọn cho mình một giải pháp tối ưu mà một cuộc đời con người ắt dùng tới có thể ít nhất một lần: Đó là xây dựng nhà ở của mình.
Mọi lời khen chê chỉ là sự bình phẩm. Con người luôn luôn muốn vượt qua cái ngưỡng của sự bình thường ấy, và vì vậy chúng tôi sẽ cố gắng lựa chọn từ một số tác phẩm Phong thủy, trích dẫn và có chút thêm bớt. gửi tới các bạn những nội dung mà chúng tôi cho là cần thiết hoặc là có giá trị ứng dụng để các bạn đỡ mất công lựa chọn trong núi sách của nhân loại, tất nhiên những nhận xét và phán quyết riêng thuộc về các bạn vì chúng ta đều có thẩm mỹ và sở thích riêng.